φλίω

φλίω
Α
είμαι γεμάτος, φουσκωμένος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. φλίω και η οικογένειά του ανάγονται, κατά την πιθανότερη άποψη, στην ΙΕ ρίζα *bhl-ei- / *bhl-i- «φουσκώνω, πρήζομαι, ξεχειλίζω», η οποία αποτελεί παρεκτεταμένη, με *-i-, μορφή τής ρίζας *bhel- «φουσκώνω, πρήζομαι, ρέω», (πρβλ. τα ρ. φλέω, φλύω < ρίζα *bhl-eu- / *bhl-u- με παρέκταση *-u-). Το ρ. φλῑω απαντά μόνο σε έναν σύνθ. τ. μτχ. περιφλίοντος (όπου το -ῑ- αποτελεί αντιπροσώπευση τής ΙΕ διφθόγγου -ei-, πρβλ. χλῑω (πιθ. < ρίζα *ghlei-, βλ. λ. χλιαίνω), πιθ. τρίβω, ενώ οι υπόλοιποι τ. τής οικογένειας αυτής εμφανίζουν οδοντική παρέκταση *d τής ρίζας (πρβλ. φλυ-δ-ῶ) και έχουν σχηματιστεί από θ. φλι-δ-τής μηδενισμένης βαθμίδας ή φλοι-δ- τής ετεροιωμένης (πρβλ. αγγλ. bloat «πρήζομαι» < γερμ. *blait-ōn < IE *bhloid-). To σύστημα, εξάλλου, τών τ. φλίω: φλιαρός: φλιδῶ: φλιδών: φλοιδιῶ μπορεί να παραβληθεί με τους τ. χλίω: χλιαρός: χλιδῶ: χλιδών: χλοιδῶ (βλ. λ. χλιαίνω). Από σημασιολογική άποψη, αρχική πρέπει να θεωρηθεί η σημ. «φουσκώνω, πρήζομαι» (πρβλ.περιφλίω, φλιδῶ, φλιδών «σφυγμός»), από την οποία προήλθαν οι ειδικότερες σημ. «έχω φουσκάλες με υγρό» (πρβλ. ὑπερφλοισμός) και «έχω φλύκταινες που έχουν προκληθεί από κάψιμο» και στην συνέχεια «φλέγομαι» (πρβλ. φλοιδῶ, φλοιδιῶ), ενώ από το φαινόμενο τής σήψης που μπορεί να παρατηρείται σε τέτοιες περιπτώσεις προήλθε η γενικότερη σημ. «σαπίζω, διαλύομαι, καταστρέφομαι, σχίζομαι, κουρελιάζομαι» (πρβλ. φλιδῶ, φλιδάνω, φλιδιόωντο, φλιδών)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • περιφλίω — Α είμαι υπερπλήρης, φουσκωμένος με κάτι («περιφλίοντες ἀλοιφῇ» που πάνε να σκάσουν από το λίπος, Νίκ. Αλεξ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < περι * + φλίω «είμαι φουσκωμένος, γεμάτος» (που μαρτυρείται μόνο στον τ. τής μτχ. περιφλίοντος), βλ. λ. φλίω] …   Dictionary of Greek

  • φλιαρός — ά, όν, Α (κατά τον Ησύχ.) «χλιαρός». [ΕΤΥΜΟΛ. < φλίω + επίθημα αρός (πρβλ. χλι αρός), βλ. λ. φλίω] …   Dictionary of Greek

  • φλοίσβος — ο / φλοῑσβος, ΝΑ ελαφρός ήχος που παράγεται όταν μικρά κύματα χτυπούν στην ακτή νεοελλ. (γενικά) ελαφρός παφλασμός κινούμενου νερού («ο φλοίσβος τού ρυακιού») αρχ. 1. τάραχος, θόρυβος 2. συγκεχυμένος θόρυβος κινούμενου όγκου και, κυρίως, πλήθους… …   Dictionary of Greek

  • φλοιδιώ — άω, Α (κατά τον Ησύχ.) (το απρμφ. ενεστ.) φλοιδιᾱν «πεπρῆσθαι». [ΕΤΥΜΟΛ. < θ. φλοιδ τής ετεροιωμένης βαθμίδας τής ρίζας *bhl ei d τού ρ. φλίω* + ρηματ. κατάλ. ιῶ / ιάω (πρβλ. ἀρρωστ ιῶ), για τη σημ. τού τ. βλ. λ. φλίω)] …   Dictionary of Greek

  • φλοιδώ — έω ή όω, ΜΑ μτφ. βγάζω φλύκταινες ή πρήζομαι μσν. φρ. «φλοιδῶ τοὺς ὀφθαλμοὺς» βγάζω τα μάτια, τυφλώνω (Παχυμ. Γ.) αρχ. 1. σαπίζω 2. (το αρσ. μτχ. ενεργ. παρακμ.) πεφλοιδώς (κατά τον Ησύχ.) «τὸν φλοιὸν ἀποβαλών». [ΕΤΥΜΟΛ. < θ. φλοιδ της… …   Dictionary of Greek

  • περιφλιδώ — Α περιφλίω*. [ΕΤΥΜΟΛ. < περι * + φλιδῶ «είμαι πλαδαρός» (βλ. λ. φλίω)] …   Dictionary of Greek

  • πεφλοιδέναι — Α (κατά τον Ησύχ.) «φλυκταινοῡσθαι». [ΕΤΥΜΟΛ. Παρακμ. τού ρ. φλοιδῶ (βλ. λ. φλίω)] …   Dictionary of Greek

  • πεφλοιδώς — Α (κατά τον Ησύχ.) «τὸν φλοιὸν ἀποβαλών». [ΕΤΥΜΟΛ. Μτχ. παρακμ. τού ρ. φλοιδῶ (βλ. λ. φλίω)] …   Dictionary of Greek

  • υπερφλοισμοί — Α (κατά τον Ησύχ.) (ως ερμ. τού τ. διαφλύξιες) «ὑγροί». [ΕΤΥΜΟΛ. < ὑπερ * + φλοισμός < θ. φλοιδ τής ετεροιωμένης βαθμίδας τής ΙΕ ρίζας *bhl ei d (παρεκτεταμένη μορφή τής αρχικής ρίζας *bhl ei «φουσκώνω, ξεχειλίζω, γεμίζω», πρβλ. φλοιδ ῶ, ἀ… …   Dictionary of Greek

  • φλιά — η, ΝΑ, και φλειά Α κατώφλι αρχ. 1. παραστάδα πόρτας 2. παραστάδα ονίσκου («φλιαί, τὰ ἐκατέρωθεν τοῡ βάθρου ὄρθια ξύλα, ἐν οἷς οἱ ἄξονες περιέχονται», Ερωτιαν.) 3. ανώφλι 4. (κατά τον Ησύχ.) «φλιή, πρόθυρον». [ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος άγνωστης ετυμολ …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”